Cursus Actueel inzicht in waterbeheer en -beleid

Programma van de opleiding Actueel inzicht in waterbeheer en -beleid

Basismodule (optioneel)

In deze module krijg je een basisoverzicht van de waterhuishouding in Nederland, waarbij alle basisbegrippen behandeld worden. Wij gaan er vanuit dat je over deze kennis beschikt als basis voor de overige dagen. Deze module is optioneel extra te boeken.

Inrichting waterhuishouding in Nederland

• Hoog-laag NL
• Bodemgesteldheid
• Terpen, droogmakerijen

 Hydrologie

• Hoe stroomt het (grond)water?
• Dimensionering watergangen
• Grondwaterstanden en gevolgen

Dijken en keringen

• Waarom hebben we keringen?
• Primaire en regionale keringen
• Wat als keringen falen? Risico's

Waterkwaliteit

• Wat is schoon water?
• Stoffen en nutriënten, chemische kwaliteit
• Gevolgen van vissen, eenden etc.

Riolering

• Hoe werkt de riolering?
• Welke systemen zijn er?
• Wie is verantwoordelijk?
• Hoe ziet het er onder de grond uit?

Docenten:
Ir. Jan Willem Bronkhorst, Adviseur Waterbeheer, Sweco
Evalyne de Swart, Projectleider/Senior Adviseur Ecologie en Waterkwaliteit, Sweco

Module 1 

We starten deze dag met een voorstelronde. Daarna wordt besproken wat watermanagement nu eigenlijk is. Wat kom je allemaal tegen wanneer we het over de watersector hebben? Hoe heeft waterbeheer zich door de jaren heen ontwikkeld? En hoe reageren wij in Nederland op rampen en klimaatverandering? In de middag ga je in kleine werkgroepen actief aan de slag met verschillende praktijkcases.

Inleiding watermanagement

• Waterbeheer door de jaren heen
• Terminologie
• Klimaatbewustzijn
• Deltaprogramma
• Water als basis
  • waterkwantiteit
  • waterkwaliteit
• Uitgebreide praktijkvoorbeelden

Spelers in de Waterwereld

• Waterspelers
  • Rijkswaterstaat
  • De waterschappen
  • De provincies
  • De gemeenten
  • De rol van de adviseur
  • Mondige burgers

Diverse praktijkcases worden behandeld.
Je gaat zelf aan de slag in werkgroepen.

Docent:
Ir. Marian Booltink, Calamiteitencoördinator, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

Module 2 

Hoe heeft Nederland en onze waterhuishouding zich ontwikkeld door de jaren heen? Welke ingrepen zijn er gedaan en wat voor problemen heeft dat met zich meegebracht? En hoe ziet de toekomst eruit? Dit zijn vragen waarop je op deze dag antwoord krijgt. Ook komen de verschillende watersystemen met hun eigenschappen uitgebreid aan bod. Je hoort alles over de hele waterketen en nieuwe ontwikkelingen.

De Nederlandse Waterhuishouding

• Het ontstaan van Nederland
  • Natuurlijke processen
  • Ingrijpen van de mens
• Watersystemen in Nederland
  • Zandgronden
  • Rivierengebied
  • Poldersystemen
  • Stedelijke watersystemen
• Problemen, oplossingsrichtingen en aanpak in de praktijk

Docent:
Ing. Leander Ernst, Hoofddocent Watermanagement en Onderzoeker Kenniscentrum Sustainable Solutions, Hogeschool Rotterdam

Waterketen

• Alle watersystemen ontrafeld:
  • grondwater
  • oppervlaktewater
  • hemelwater
  • drinkwater
  • afvalwater
• Nieuwe ontwikkelingen:
  • waterkwaliteit in de watercyclus
  • hergebruik van gezuiverd afvalwater
  • efficiënte sturing van de watercyclus
  • energie en grondstof terugwinning uit de watercyclus
  • decentrale behandeling van water

Docent:
Prof. Luuk Rietveld, Hoogleraar Stedelijke Watercyclus, Technische Universiteit Delft

Module 3 

Op deze dag leer je welk effect klimaatverandering en andere invloeden hebben op onze veiligheid. Wat doen we om de waterveiligheid intact te houden? Ook gaan we in op het waterbeleid. Er zijn behoorlijk wat plannen waar je rekening mee moet houden. Hoe zien deze eruit en wat betekenen ze voor je situatie?

Waterveiligheid

• Klimaatverandering en waterkeringen
• Hoogwaterrichtlijn
• Waterkeringen in de wetgeving
• Deltaprogramma en Deltabeslissingen
• Veiligheidsaspecten (normen, toetsen op veiligheid, calamiteiten)
• Beleidslijn Kust en Integraal Kustbeheer
• Risico en overstromingskans benadering

Waterbeleid

• Nationaal Waterplan 2016 - 2021
• Beheerplan Rijkswateren 2016 - 2021
• Provinciaal waterplan
• Waterbeheerplan (waterschap)
• Gemeentelijk waterplan
• Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan
• Casus: Waterplan Rotterdam
• Praktijkvoorbeelden

Docent: Matthijs Kok, Hoogleraar Waterveiligheid, TU Delft & Dries Schuwer, Beleidsmedewerker Water en RO,
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

Module 4

In de ochtend hoor je alles over de verschillende richtlijnen en wetten waar je mee te maken krijgt. Zowel in Nederland als Europa, omdat deze laatste ook effect hebben op ons. Ook de impact van de nieuwe Omgevingswet komt aan bod. Wat betekent al deze wetgeving nu eigenlijk voor de verschillende stakeholders? Je leert hoe je wet- en regelgeving toepast in de praktijk.

Waterwetgeving

• Europese waterrichtlijnen (onder andere KRW)
• Nederlands waterrecht (nadruk op waterkwaliteit)
  • Omgevingswet
  • Doelstellingen en normen
  • Organisatie van het waterbeheer
  • Actief beheer (projectbesluit)
  • Passief beheer (vergunningen, algemene regels, zorgplicht)
  • Beoordeling van activiteiten
• Veranderingen t.o.v. Waterwet

Docent:
Mr. dr. ir. Jasper van Kempen, Senior Juridisch Adviseur, Rijkswaterstaat en Research-fellow, Utrecht Centre for Water, Oceans and Sustainability Law

Waterwetgeving in praktijk gebracht

• Organisatie van de waterschappen: de Waterschapswet in vogelvlucht
• Toepassing van de Waterwet:
  • projectplan
  • watervergunning
  • samenloop van bevoegdheden
• Algemene regels
• Gemeentelijk watertaken
• Praktijkvoorbeelden

Docent:
Mr. ir. Simon Handgraaf, Adviseur Omgevingsrecht en Mede-eigenaar, Flo Legal

Module 5

Tijdens deze laatste dag komt de technische kant aan bod. Hoe gebruik je deze om berekeningen te maken? En wat kan er allemaal al? Ook bekijken wet de relatie tussen waterbeheer en de ruimte. Welke mogelijkheden zijn er in de omgeving? Waar moet je rekening mee houden? En hoe voer je de watertoets/stresstest uit?

Waterbouwkunde

• Dijken, grasbekleding, falen van dijken
• Oefening: het ontwerpen van het dwarsprofiel van een dijk
• Technische aspecten van klimaatverandering
• Technische aspecten van veiligheid (overstromingskansbenadering)
• Water als energiebron
• Wonen op water
• Faalmechanismen

Water en ruimtelijke ordening

• Relatie waterbeheer en ruimtelijke ordening (RO)
• RO, waterbeheer en klimaatbeleid
• Relatie Water- en RO-regelgeving
• Wat is echt belangrijk bij de watertoets?
• Veranderingen door de Omgevingswet
• Waterbelang juridisch borgen in het bestemmingsplan/ omgevingsplan
• Waterhuishoudkundig goed bouwrijp maken
• Relatie bestemmingsplan en keur/waterschapsverordening
• Zelf oefenen met praktijkcases

Docent:
Kees Dorst & Mr. Peter de Putter, Directeur, Sterk Consulting

Docenten:

Een speciaal samengesteld docententeam van de waterexperts in Nederland!

Ir. Jan Willem Bronkhorst
Ruim 8 jaar werkzaam in het vakgebied van het waterbeheer.

Na zijn opleiding Watermanagement aan de TU Delft is hij begonnen als adviseur waterbeheer en hydrologie bij Grontmij (Sweco). Hier werkte hij aan diverse projecten op het gebied van kwantitatief, stedelijk en regionaal waterbeheer. Bij Waterschap Peel en Maasvallei droeg hij binnen het Proces Vergunningen zorg voor de hydrologische toetsing van ruimtelijke plannen en de beoordeling van complexe gebiedsdossiers. Inmiddels werkt Jan Willem weer bij Sweco, waar hij werkt aan integrale vraagstukken met betrekking tot waterbeheer, wateroverlast en landsinrichting.

Evalyne de Swart
Adviseur

Evalyne is een Adviseur met ruim 20 jaar ervaring in waterbeheer projecten. Zij is betrokken geweest bij een groot aantal projecten waarin waterkwaliteit, verdrogingsbestrijding en integrale gebiedsopgaven een belangrijke rol spelen. De implementatie van EU richtlijnen (KRW, Natura 2000, zwemwaterrichtlijn) vormt momenteel een belangrijk onderdeel van haar werkzaamheden. Evalyne de Swart is afgestudeerd bij de Vakgroep Milieuwetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Momenteel werkt ze bij Sweco.

Ir. Marian Booltink
Calamiteitencoördinator

Marian is als Calamiteitencoördinator in dienst bij Hoogheemraadschap 'De Stichtse Rijnlanden'. Daar coördineert zij bij calamiteiten en crises als er sprake is van te veel, te weinig of te vuil water en of er hard gewerkt wordt aan het beperken van de schade.

Ing. Leander Ernst
Eén van de ontwerpers en ontwikkelaars van de opleiding Watermanagement

Leander is één van de ontwerpers en ontwikkelaars van de opleiding Watermanagement van de Hogeschool Rotterdam, waar hij nu de functie Hoofddocent vervuld. Naast onderwijsgevende en coördinerende taken is Leander bezig met een promotieonderzoek naar een water gerelateerde duurzame stedelijke transformatie.

Prof. Luuk Rietveld
Hoogleraar Stedelijke Watercyclus bij de Technische Universiteit Delft

Het onderzoek en onderwijs richt zich voornamelijk op integratie en innovatie in de stedelijke watercyclus.

Dries Schuwer
Beleidsmedewerker RO bij Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

Dries is bij het Hoogheemraadschap verantwoordelijk voor het watertoetsproces, ontwikkeling van het watertoetsinstrument en relatiebeheer.

Mr. dr. ir. Jasper van Kempen
Adviseur

Jasper adviseert Rijkswaterstaat en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu over toepassing van het Europese en Nederlandse waterrecht. Een belangrijk deel van dit werk betreft ook de totstandkoming van de uitvoeringsregelgeving onder de Omgevingswet. Daarnaast is Jasper verbonden aan de Universiteit Utrecht, waar hij onderzoek doet op het terrein van het Europese waterkwaliteitsrecht.

Mr. ir. Simon Handgraaf
Adviseur

Simon is Adviseur Omgevingsrecht en Mede-eigenaar van FLO Legal. Hij adviseert waterschappen en gemeenten over de toepassing van het omgevingsrecht, in het bijzonder het waterrecht. Simon werkt mee aan de totstandkoming van de Omgevingswet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving.

Mr. Peter de Putter
Directeur van Sterk Consulting

Peter is actief op het gebied van strategische, beleidsmatige en bestuurlijk-juridische adviesopdrachten in het water- en omgevingsbeheer. Tevens is hij specifiek voor waterzaken Rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant.

Kees Dorst
None

Kees Dorst heeft met name veel eraring met relatief kleinschalige waterbouwprojecten (kleinere gemalen, dijkverzwaringen, vistrappen, etc.). Dit sluit uitstekend aan bij de doelgroep van deze opleiding.

Matthijs Kok
Hoogleraar Waterveiligheid (Flood risk), TU Delft

Matthijs Kok is hoogleraar Waterveiligheid (Flood risk) aan de TU Delft, faculteit Civiele techniek en Geowetenschappen. Hij is deskundig op het analyseren en schatten van overstromingsrisico's en maatregelen om het risico te reduceren.

Tips van de docenten

“Check eens een exploitatieovereenkomst en achterhaal hoe het bouwrijp maken van de grond is omschreven. Valt het mee of tegen?”

Peter de Putter, directeur Sterk Consulting

“De gemeentelijke grondwaterzorg verplicht gemeenten om in ieder geval voldoende onderzoek te doen bij klachten over grondwateroverlast. De nationale ombudsman heeft begin oktober een klacht over de gemeente Voorschoten gegrond verklaard. De gemeente heeft geweigerd maatregelen tegen grondwateroverlast te nemen, zonder onderzoek te doen naar de mogelijke oorzaak (het vervangen van poreuze riolering). Dit is in strijd met het redelijkheidsvereiste. Lees verder.”

Simon Handgraaf, adviseur omgevingsrecht en mede-eigenaar Colibri Advies BV

“Water(management) is zo in beweging in Nederland dat een (opfris)cursus je weer helemaal up to date brengt.”

Marian Booltink, calamiteitencoördinator HDSR

“Schaf de bosatlas van Nederland van boven aan.”

Leander Ernst, Hoofddocent Watermanagement en Onderzoeker Lectoraatscluster Stad en Water Rotterdam University of Applied Sciences

De opleiding is speciaal bestemd voor: 

• Afdelingshoofden, beleidsmederwerkers, juristen, projectleiders, procesmanagers milieu, water, ruimtelijke ordening
• Waterbeheerders
• Milieu inspecteurs
• Projectdirecteuren- en managers
• Adviseurs

Werkzaam bij:

• Gemeenten, Provincies, Ministeries
• Waterschappen en Hoogheemraadschappen
• Ingenieurs- en architectenbureaus
• Projectontwikkelaars
• Milieuorganisaties
• Grond, weg- en waterbouw
• Adviesbureaus

En een ieder die zich wil verdiepen in de achtergronden en ontwikkelingen van het waterbeheer- en beleid.