Opleiding Integriteit in het publieke domein

Programma van de opleiding Integriteit in het publieke domein

Module 1 

Juridische aspecten, toezicht en risicoanalyse

Wettelijke eisen, aansprakelijkheid en toezicht

• Wat is integriteit? En waarom is het van het grootste belang dat jouw organisatie haar integriteitsbeleid op orde heeft?
• Aan welke wetten en regels moet jouw organisatie voldoen op het terrein van integriteit?
• Wat schrijven de Ambtenarenwet, de Gemeentewet en de Provinciewet voor op het terrein van integriteitsbeleid?
• Rollen, rechten en verantwoordelijkheden: wie is er verantwoordelijk voor integriteitsbeleid?
• Nieuwe wet- en regelgeving: hoe zorg je ervoor dat jouw organisatie voldoet aan de actuele criteria? En welke normen en instrumenten zijn hierbij van belang?
• Wat zijn de regels voor aansprakelijkheid waar jouw organisatie rekening mee moet houden met betrekking tot integriteitsbeleid? En wie is er verantwoordelijk wanneer hier niet aan wordt voldaan?

Het signaleren, inventariseren en evalueren van kwetsbaarheden en risico’s

• Wat betekent integriteit voor jouw organisatie? En welke risico’s loopt jouw organisatie met betrekking tot ongewenste omgangsnormen en integriteitsschendingen?
• Welke dilemma’s en integriteitsvraagstukken doen zich voor in jouw organisatie?
• Hoe breng je risicovolle processen, kwetsbare functies en verleidingen binnen jouw organisatie in kaart en toets je op de aanwezigheid en de werking van integriteitsmaatregelen?
• Hoe beoordeel je potentiële risico’s en kwetsbaarheden?

Module 2 

Het ontwikkelen van integriteitsbeleid voor jouw organisatie

Het opstellen van beleid, richtlijnen en procedures

• Wat is integriteitsbeleid en waarvoor dient het?
• Wie ontwikkelt, onderhoudt en accordeert het?
• Aan welke basisnormen moet het integriteitsbeleid voldoen?
• Hoe veranker je het integriteitsbeleid binnen jouw organisatie en zorg je
  voor draagvlak binnen de verschillende afdelingen?
• Hoe leg je externe verantwoording af over het gevoerde integriteitsbeleid,
  genomen maatregelen, integriteitsschendingen en opgelegde sancties?

Perrsoneelsbeleid en integriteit

• Hoe integreer je het integriteitsbeleid in het personeelsbeleid van jouw organisatie?
• Hoe maak je integriteit onderdeel van de wervings- en selectieprocedure van nieuwe medewerkers?
• Op welke manier neem je integriteit op in introductieprogramma’s voor nieuwe medewerkers voor jouw organisatie?
• Hoe bespreek je integriteit in werkoverleggen en functioneringsgesprekken?

Screening van medewerkers

• Waarom is screenen van belang?
• Op welke wijze screen je nieuwe medewerkers?
• Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens: hoe kun je de verklaring omtrent het gedrag verkrijgen?
• Wat is de opzet en werking van waarschuwingsregisters (zwarte lijsten)?

Module 3 

Sturen op goed ambtelijk handelen

Instrumenten en integriteitsmaatregelen

• Welke instrumenten en maatregelen heb je tot je beschikking voor het beïnvloeden van het integer handelen van jouw medewerkers?
• Wat is een gedragscode?
• Hoe informeer je medewerkers over regelingen ten aanzien van (financiële) belangenverstrengeling, relatiegeschenken en nevenwerkzaamheden?
• Op welke wijze registreer je incidenten zoals fraude, diefstal en corruptie? Het verbeteren van het bewustzijn van jouw medewerkers
• Hoe bevorder je de bewustwording van je medewerkers t.a.v. integriteitsrisico’s?
• Hoe vergroot je de weerbaarheid tegen verleidingen en bevorder je het integer handelen bij jouw medewerkers?
• Hoe komt gedrag tot stand en wat is noodzakelijk om oude patronen te doorbreken?
• Hoe zorg je voor urgentiebesef bij het management? Het verrichten van een audit: waar staat jouw organisatie op het terrein van integriteitsbeleid?
• Waarom wordt er een audit uitgevoerd?
• Hoe wordt een audit uitgevoerd? Waar kijkt de auditor naar? En welke informatiebronnen en instrumenten (documentatie, interviews, waarnemingen) zijn hierbij van belang?
• Resultaten: wat levert de audit op voor jouw organisatie?

Module 4 

Integriteit en aansprakelijkheid

Aansprakelijkheid

• Wanneer is een organisatie jegens derden aansprakelijk voor plichtsverzuim door een functionaris (ambtenaar of werknemer) tijdens de taakuitoefening begaan?
• Welke grechtsregels gelden er ten aanzien van de aansprakelijkheid van de organisatie?
• Wanneer is de ambtenaar of werknemer juridisch zelf jegens derden aansprakelijk?
• Welke interne maatregelen kun je als organisatie nemen wanneer een ambtenaar of werknemer zich schuldig heeft gemaakt aan ernstig plichtsverzuim?
• Wat is rechtens als de betrokken functionaris zich verweert door te stellen dat hij conform de (afgegleden) bedrijfscultuur handelde?
• Hoe ver gaat de ruimte voor religieuze uitingen van ambtenaren en werknemers? En wat is de sanctie indien de functionaris de toegestane ruimte overschrijdt? 
• Hoe kun je bij een integriteitsschending de geleden (materiële en immateriële) schade verhalen op de werknemer?

Moreel leiderschap

• Hoe kan een leider van een organisatie met een uitgesproken visie op integriteit dienen als voorbeeld voor zijn medewerkers?
• Op welke manier kunnen kernwaarden van de organisatie worden vertaald naar voorbeeldgedrag op de werkvloer?

Module 5 

Het melden van incidenten en het verrichten van integriteitsonderzoek

Het melden van vermoedens van misstanden

• Wat is klokkenluiden?
• Welke klokkenluidersregelingen zijn er?
• Wat is het verschil tussen het indienen van een klacht en klokkenluiden?
• Hoe worden klokkenluiders beschermd?

Het structureren en uitvoeren van een integriteitsonderzoek

• Op welke manier kun je een integriteitsonderzoek plannen en structureren?
• Hoe raadpleeg je open en gesloten bronnen? En welke juridische en praktische randcondities zijn hierbij van belang?
• Op welke manier beoordeel je de onderzoeksgegevens?
• Wat zijn de mogelijkheden en beperkingen van financieel integriteitsonderzoek?
• Hoe bouw je een dossier op?
• Hoe verhoudt een integriteitsonderzoek zich tot het strafrecht?
• Aviseren in een politiek-bestuurlijke omgeving
• Wat zijn de verschillende rollen, verantwoordelijkheden en belangen van stakeholders ten aanzien van het integriteitsdossier?
• Hoe kun je beleid en adviezen uitdragen en verdedigen?
• Hoe adviseer je gevraagd en ongevraagd het management en de politiek over het integriteitsdossier?
• Politiek-bestuurlijke sensitiviteit: hoe voer je overleg op bestuurlijkambtelijk niveau?

Deze opleiding is speciaal ontwikkeld voor:

Beleidsmakers, -medewerkers, vertrouwenspersonen, compliance officers, teamleiders, (programma)managers, coördinatoren, adviseurs en juristen integriteit, personeel & organisatie, planning & control, juridische zaken, financiën, ICT bij:

• Gemeenten
• Provincies
• Rijksoverheid
• Woningcorporaties
• Ziekenhuizen
• Zorg- en welzijnsinstellingen
• Onderwijsinstellingen
• Waterschappen
• Politie
• Defensie
• Zelfstandige bestuursorganen