Opleiding Gedragsexpert

Programma van de opleiding Gedragexpert

Module 1 (Basismodule)

Mindset gedrag

Binnen het onderwijs moet de basis voor het kind op twee manieren op orde zijn; didactisch en pedagogisch. Om te kunnen voldoen aan de emotionele ontwikkeling van het kind zul je zicht moeten krijgen op de behoeftes van het kind. Tijdens de eerste module wordt er vooral gewerkt aan jouw mindset rond gedrag; hoe kijk jij aan tegen gedrag. Daarbij maken we onderscheid tussen gewenst en ongewenst gedrag.

Deze module heeft de volgende inhoudelijke thema's:

• Gedrag begrijpen
• Gedragsprobleem, gedragsstoornis, trauma
• Gedrag als signaal
• Probleemgedrag in soorten en maten
• Sociaal Emotioneel leren
• Observeren
• Het Pedagogisch handelen van de leerkracht

Tijdens deze module leer je:

1. Gedrag begrijpen en beïnvloeden
2. Probleemgedrag observeren en analyseren
   • Welke soorten ongewenst gedrag neem je waar
   • Hoe beoordeel je het ongewenste gedrag
   • Op welk niveau ga je interveniëren
3. Ondersteuning van de leerkracht en de leerling
   • Vanuit Handelingsgericht werken bekijken we de ondersteuningsvraag van de leerling
   • Doelen en methoden om het eigen pedagogisch handelen te professionaliseren
   • De emotionele bankrekening - Covey

Module 2 (Basismodule)

Positieve groepsvorming & groepsinterventies

In deze module kijken we naar de groep als geheel. Welke processen spelen zich af in de interactie tussen de kinderen onderling en tussen de leerkracht en de groep. Het vormen van een positief samenwerkende en samen lerende groep vraagt van de leerkracht vooral goed observeren van de onderlinge interactie tussen de kinderen, het stellen van heldere kaders en het ondersteunen van het groepsproces.

De module heeft de volgende inhoudelijke thema's: 

• Kenmerken van een positief of negatief gevormde groep
• Fasen in groepsvorming en de invloed van de leerkracht
• Normkaders stellen
• Rolpatronen in de groep
• Preventieniveaus
• Gedragsverandering
• Interventiemogelijkheden
• Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid uitbreiden

Tijdens deze module leer je: 

1. Opstellen van een normkader/ groepsplan gedrag met daarin aandacht voor:
   • Fasen van groepsvorming
     • Doelen stellen om de fase van groepsvorming te verbeteren
     • Herkennen van rolpatronen en hun functie
     • De morele ontwikkeling van kinderen en hun ondersteuningsbehoefte
   • Sociaal Emotioneel leren bevorderen
     • Opstellen van doelen voor sociaal emotioneel leren
     • Oefenen met werkvormen voor sociaal emotioneel leren
2. Probleemgedrag observeren en analyseren
   • Welke soorten ongewenst gedrag neem je waar
   • Hoe beoordeel je het ongewenste gedrag
   • Op welk niveau ga je interveniëren

Module 3 (Basismodule)

Externaliserend gedrag

Het herkennen van verschillende vormen van agressie en oefening in hoe hiermee om te gaan zijn wezenlijke onderdelen om ons weerbaar te voelen en de agressie van kinderen en ouders te reguleren. Achtergronden en modellen voor de verklaring van agressie geven ons handvatten in hoe we agressie voor kunnen zijn en hiermee maken we een link naar interventies en strategieën.

Kinderen moeten leren wat wel en niet kan. Vanuit de onderliggende behoefte van het kind wordt gekeken naar de preventieve en directe acties die ondernomen kunnen worden, uitgaand van de juiste gedragsanalyse.

Inhoudelijk thema's:

• Instrumentele conditionering, straffen, belonen, negeren
• Gedragsfunctie Analyse en Gedragsinterventieplan
• Kenmerken van de oppositionele gedragsstoornis en de antisociale gedragsstoornis
• Herkennen van fases in acting out gedrag
• Sociale Informatie Verwerking
• Strategieën en interventies voor agressie regulatie

Tijdens deze module leer je:

• Instrumentele conditionering
  • wanneer en hoe werkt straf en beloning
  • een juiste manier van negeren
  • de kracht van het complimentbeloningssystemen
• Verschillende uitingsvormen van moeilijkheden in de agressie regulatie
  • het verschil tussen frustratie agressie en instrumentele agressie en hoe daar verschillend
    mee om te gaan
  • ODD en CD
  • herkennen van de fases voor acting out gedrag
  • strategieën voor de leerkracht en interventies voor de leerling omtrent agressief, druk en
    dwars gedrag, zoals structuur en voorspelbaarheid, verbale zelfspraak, zelfcontrole en
    check in check out
• Gedragsfunctie Analyse (GFA) en Gedrag Interventie Plan (GIP)
  • observeren
  • het opstellen van een gedragsfunctie analyse
  • het opstellen van functionele hypothesen
  • uitstippelen van een route van tegenstrijdig gedrag
  • het opstellen van een interventieplan
• Samenwerking met ouders

Module 4 (Basismodule)

Internaliserend gedrag

Het is van groot belang alert te zijn op de verschillende vormen van angst en hier preventief in te werken bij kinderen. Verschillende angststoornissen worden behandeld, maar er wordt vooral aandacht besteed aan processen die angststoornissen en problemen begeleiden. Het is belangrijk dat de leraar verschillende typen gedachten onderkent en herkent.

Naast algemene kenmerken is Autisme Spectrum Stoornis in hoge mate geïndividualiseerd bij kinderen. Per kind moet bekeken worden welke aanpak geschikt is. Een kort stuk theorie geeft handvatten om naar het soms moeilijk leesbare gedrag te kijken en de eigen benadering naar het kind kritisch onder de loep te nemen. Nadruk van het middaggedeelte ligt op het toepassen van interventies vanuit het idee dat veel probleemgedrag voorkomt uit een gebrek aan duidelijkheid en verkeerde communicatie met deze problematiek.

Angst

• Kenmerken van verschillende school gerelateerde angsten: gegeneraliseerde angststoornis, sociale angst, separatie angst, selectief mutisme, faalangst
• De relatie tussen cognities en angst en aandachtspunten in de benadering van angstige kinderen
• RET en G-reeks

ASS

• Autisme Spectrum Stoornis
• Centrale Coherentie, Communicatie met kinderen met ASS en visualisatie
• Aanpak uit Geef me de 5 van Colette de Bruin

Tijdens deze module leer je:

• School gerelateerde angsten
  • gegeneraliseerde angststoornis, separatie angst en selectief mutisme
  • sociale angst, faalangst en beschermende en in stand houdende factoren
• Rationeel Emotieve Therapie en de G-reeks
  • overtuigingen en eisen
  • ABC schema en het ABCDE schema
  • GGG schema en het GGGGG-schema
• (Faal)angstgesprek
• ASS
  • symptomatologie en uitingsvormen van Autisme Spectrum Stoornis, waaronder Klassiek Autisme, Asperger en PDD-NOS
  • ASS en sociale interactie, structuur, communicatie, gedrag & interesse
  • centrale Coherentie, Theory of Mind, gebrek in de executieve functies
• Communicatie en omgang aan de hand van het wat, waar, wie, wanneer en hoe visualiseren

Module 5 (Basismodule)

(Hyper)Energiek gedrag

Naast een grote acceptatie van gedrag, kan doelgericht aan probleemgedrag gewerkt worden. Hierbij geldt dat in de klas een juiste werkhouding prioriteit moet krijgen. Daarnaast is het ook goed om te weten hoe overgangssituaties kunnen worden begeleid en welke behoeftes kinderen met ADHD hebben. Door oplossingsgericht te werken maken we kinderen partner in het probleem en gaan we het kind zien als expert van zichzelf. Centrale vraag: wat werkt bij jouw persoon in jouw omstandigheden? Hiermee maken we het kind handelingsbekwaam.

De module heeft de volgende inhoudelijke thema's:

• Symptomen van ADHD, verklaringsmodellen en de belangrijkste interventies
• ADHD en zelfstandig werken
• Executieve functies
• Dramadriehoek en oplossingsgericht werken 

Tijdens deze module leer je:

• ADHD en ADD
  • symptomen
  • inhibitie model van Barkley en de executieve functies
  • structuur, variabelen en specifieke interventies voor werkhouding en overgangssituaties
  • samenwerking met ouders
• Strategieën voor de leerkracht en interventies voor de leerling omtrent druk en dwars gedrag, zoals structuur en voorspelbaarheid
• Te reflecteren op eigen houding naar kinderen met ADHD
• Oplossingsgericht werken
  • dramadriehoek
  • een probleem vertalen in een vaardigheid
  • kinderen motiveren een bepaald doel te behalen
  • een gesprek voeren aan de hand van kids skills
  • verschillende werkvormen in het oplossingsgericht werken demonstreren

Module 6 (Verdiepingsmodule)

Communicatie met kinderen & veranderkunde

Het gesprek aangaan met kinderen en jongeren is belangrijk. Praten met levert meer op dan praten over iemand. Je kunt echter in elke ontwikkelfase niet het zelfde verwachten in gespreksvoering met kinderen. In deze module gaan we dieper in op de vraag wat je wél kunt verwachten in iedere ontwikkelfase en waar jij als gespreksleider op moet letten om de communicatie tot een succes te maken. Daarnaast kijken we ook naar reacties in jouw omgeving. Om tot goede verandering of ontwikkeling te komen is het belangrijk om de verschillende succescriteria van een positieve verandering te kennen. Waar ligt jouw invloed en aan welke knoppen mag jij en kun je nu draaien?

De module heeft de volgende inhoudelijke thema's:

• Golden circle - Sinek
• De zone van invloed en de zone van betrokkenheid - Covey
• Bouwstenen tot een succesvolle ontwikkeling - Knoster

Tijdens deze module leer je:

Per ontwikkelingsfase leer je met welke aspecten binnen de communicatie je rekening moet houden.

Onderdelen hierbinnen zijn:

• Metacommunicatie
• Vorm
• Verbale communicatie
• Non-verbale communicatie
• Vraagtechnieken
• Motivatie

Je leert in deze module daarnaast bewust sturing geven en input leveren aan een positieve
verandering. Je leert welke beleving en gevoelens passen bij het ontbreken van bepaalde
aspecten binnen een ontwikkeling.

Module 7 (verdiepingsmodule)

Traumasensitief begeleiden

Wat nu als er sprake is van een trauma? Hoe begeleid je dan een leerling? Om goed om te kunnen gaan met kinderen die een trauma of een vermoedelijk trauma hebben opgelopen zul je jouw begeleiding trauma-sensitief moeten inrichten. Allereerst is het belangrijk om te weten wat een psychisch trauma is om daarna jouw handelen bewust te kunnen inzetten.

De module heeft de volgende inhoudelijke thema's:

• Koppeling tussen het brein en trauma,
• Trauma: focus op triggers
• Wat kun je wel en waar moet je externen bij inroepen.

Tijdens deze module leer je:

Je leert wat een trauma is en welke invloed het heeft op het brein. Daarnaast leer je veel
voorkomend gedrag en strategieën herkennen die aansluiten bij trauma. Daarnaast krijg je
handreikingen in wat je wel en niet moet doen om jouw handelen trauma-sensitief voor te
nemen.

Module 8 (verdiepingsmodule)

Ochtend: Hechtingsproblematiek

Als een leerling problemen heeft in de hechting kan zich dit op een ordeverstorende manier uiten en voelen leerkrachten zich vaak onmachtig om iets voor deze leerling te betekenen. In deze module gaan we deze problematiek duiden en handvatten vinden om grip te krijgen op deze leerlingen.

De module heeft de volgende inhoudelijke thema's:

• Vormen van hechting
• Kenmerken voor in de klas
• Preventieve acties
• Directe acties

Tijdens deze module leer je:

Wat hechtingsproblematiek inhoudt en wat je ervan merkt in de klas. Daarnaast leer je de verschillende variaties van hechtingsproblematiek om passend handelen voor te nemen.

Middag: Onderliggende behoefte versus openbarende behoefte

Ordeverstorend gedrag laat zich niet altijd in één hokje plaatsen en daarbij; moet je alles in een hokje willen plaatsen? In de laatste module van deze opleiding gaan we kijken naar complexe situaties waarbij wat je ziet niet altijd is wat er werkelijk aan de hand is. Het is belangrijk om afstand te nemen om tot een kritisch oordeel te kunnen komen van wat er speelt bij een leerling.

De module heeft de volgende inhoudelijke thema's:

• Casuïstiek van complexe gedragsuitingen,
• Intervisie op voorbeelden uit de praktijk,
• Voorbeelden in analyse modellen.

Tijdens deze module leer je:

Hoe je ingewikkelde, complexe situaties kunt analyseren tot je grip krijgt op de situatie.

Reflectie-/ intervisiemomenten op (online)

Als een leerling problemen heeft in de hechting kan zich dit op een ordeverstorende manier uiten en voelen leerkrachten zich vaak onmachtig om iets voor deze leerling te betekenen. In deze module gaan we deze problematiek duiden en handvatten vinden om grip te krijgen op deze leerlingen.

Docent:

Gerda Wassink
Zelfstandig docent, trainer, trainingsacteur Deskundig op het gebied van communicatie en gedrag

Gerda heeft 17 jaar gewerkt als leerkracht in het basisonderwijs, gevolgd door een opleiding tot docent Drama aan de toneelacademie in Tilburg. Hier ervaarde ze dat concreet zichtbaar gedrag, maar een topje van de ijsberg is en dat goede bedoelingen niet altijd datgene is wat ook goed is in het moment. Vanuit die ervaring en met blijvende passie voor het onderwijs is ze zich gaan verdiepen in gedrag, gedragsverandering, communicatie- en interactiestijlen, gespreksvoering, pedagogisch klimaat, leerkrachtvaardigheden, gedragsproblemen en gedragsoplossingen.

Sinds enkele jaren staat ze ook weer elk schooljaar een periode voor de klas als invalleerkracht om de feeling met de praktijk levend en scherp te houden.

De combinatie van kennis, praktijkervaring en acteren blijkt een gouden formule voor het zichtbaar maken van de theorie in de praktijk, het vertalen van de praktijkvragen naar de theorie en het integreren van ‘evidence based’ antwoorden in een concrete aanpak passend bij het kind, de leerkracht, het moment en de situatie.

Gedreven en altijd op zoek naar een betere manier, neemt ze vol enthousiasme en met een beetje humor de mensen mee in gesprekken, training en opleiding. Steeds op zoek naar wat er al is en wat goed gaat. Maar ook steeds op zoek naar de volgende stap.

Wat kun je als gedragsspecialist op de basisschool doen om de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen te bevorderen?

Een gedragsspecialist bekijkt en begeleidt de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen en het bouwen van positieve groepen met een veilige leeromgeving. Daarbij ondersteunt hij/zij collega’s bij het in goede banen leiden van ongewenst gedrag. Hiermee creëren zij meer ruimte voor onderwijs, waardoor ook de onderwijsresultaten verbeteren.

Deze cursus is speciaal bestemd voor:

• Leraren in het PO en VO
• Intern Begeleiders
• Zorgcoördinatoren

…die zich graag op persoonlijk alsmede professioneel vlak willen ontwikkelen in het omgaan met gedrag.

Fysiek of online? Aan jou de keuze!

Woon je ver uit de buurt van Utrecht en/of wil je reistijd besparen en daarnaast comfortabel vanuit huis deze opleiding volgen? Dit kan vanaf nu ook! Tegen dezelfde kwaliteit met passende online werkvormen en ook nog eens een lunchpakket van ons kun je deze opleiding ook online volgen.

Vind je het fijner om face-to-face elkaar te ontmoeten en kennis op te doen? Kies dan voor de fysieke editie.

Jouw investering

• De kosten voor de 8-daagse opleiding (basis + verdieping) bedragen 3999,- (excl. BTW) per persoon
• De kosten voor de 5-daagse opleiding (basis) bedragen 2599,- (excl. BTW) per persoon
• De kosten voor de 3-daagse opleiding (verdieping incl. intervisiemomenten) bedragen 1899,- (excl. BTW) per persoon
• De kosten voor de digitale 5-daagse opleiding (basis) bedragen 2499,- (excl. BTW) per persoon

De bedragen zijn inclusief koffie, thee, lunches en toegang tot de online leeromgeving. Tevens ontvang je na afronding van deze opleiding een certificaat van deelname.